पिनास रोग हेर्दा सामान्य देखिए तापनि यो एउटा डरलाग्दो रोग हो । यसको समयमै उपचार नगरे रोगीको अकालमै मृत्यु हुने सम्भावना हुन्छ । नाक सुख्खा हुने, टाउकोको सम्पूर्ण भाग दुख्ने, नाक बन्द हुने, हाच्छ्युँ आइरहने, बेला बेलामा पातलो सँगान बग्ने, रुघा लागिरहने, यस रोगका प्रमुख लक्षणहरु हुन् । यसको समयमै उपचार नगरिएमा नाकभित्र पिप जमी किरा परी नाक नै झर्नुको साथै आँखा, नाक, कान, मुखमा गम्भीर समस्या उत्पन्न हुन सक्छ ।
पिनास भएमा खान र गर्न नहुने कुराहरु दही, दूध, माछा, मासु, अण्डा पिरो अमिलो, चिल्लो र चिसो खानेकुराहरु पूरै बार्ने गर्नुपर्दछ । नाकबाट रगत बगेमा वा पिनासले गर्दा नाथ्री फुटेमा बढी तातो र बढी मसलायुक्त खानेकुरा खानुहुँदैन । त्यस्तै मासको दाल, तामा, फर्सी, गोलभेँडा, पिँडालु, मुला, करेला, बकुल्ला र तोरीको साग पनि खानुहुँदैन ।
पिनास भएको बेलामा खान र गर्न हुने कुराहरु ठिक्कको मनतातो पानी पिउने, चिल्लो कम भएको, उसिनेको खाना मात्र खाने, सिँगान बगिरहेमा तातोपानीमा अदुवा र थोरै पिप्ला राखी पिउने वा सहनसक्ने तातोपानीमा तुलसीका केही पातहरु, अदुवा र मह राखेर पटकपटक पानी पिउने, सुख्खा पिनास भएमा पानीमा थोरै कागतीको रस मिलाएर पनि पिउन सकिन्छ ।
साभारः ‘योगाभ्यास तथा घरेलु उपचार विधि’ पुस्तकबाट
