ऋषेश्वरमा ऋषि पञ्चमी (तस्वीरहरु)

काठमाडौं–आज ऋषि पञ्चमी अर्थात् महिलाहरुको महान चाड हरितालिका पछिको अर्को महान दिन। आजका दिन काठमाडौँ टेकुको ऋषेश्वर मन्दिरलगायत देशभरिका विभिन्न ऋषि आश्रमहरूमा विशेष घूँइचो लाग्ने गर्दछ । यस दिन नारीहरूले आफ्नो सौभाग्यका सूचक सिन्दूर पोते अनि चुरा धागोहरू चढाउने चलन पनि छ । आज नारीहरुले सप्तऋषिको पुजा आजा गर्ने बिशेष दिन । आजको दिन इतिहास हजारौँ वर्ष पुरानो दिन हो र आज बिशेष गरि महिनावारी भैसकेको महिलाहरुले मनाउने दिन हो। आजको दिन महिनाबारी भैसकेका महिलाहरुले महिनावारी हुँदा भुलचुक आफूबाट कुनै गल्ती र अमर्यादित क्रियाकलाप भयो कि भनेर ती कुराहरुको शुद्दाशुद्दीको लागि पुजाअर्चना गर्ने दिन हो। नारीलाई रजस्वलाको दिनहरूलाई चारवटा देवीहरू अनुरूप तुलना गर्ने चलन रहेको छ भने प्रथम दिन चण्डालिनी, दोस्रो दिन ब्रह्मधातिनी, तेस्रो दिन धोबिनी र चौथो दिन स्नान गरी शुद्ध हुने चलन रहेको छ । आजको दिन नारीहरूले उपमार्ग अर्थात् एउटा विशेष प्राकृतिक जडीबुटी गुणयुक्त वनस्पतिको प्रयोग गरेर बिहान आफ्नो नित्यकर्म सकाएपछि दाँत माँज्ने र चपाउने गर्दछन्। उपमार्ग नेपाली माटोमा सहज रूपले उपलब्ध एउटा वनस्पति हो । १०८ वटा उपमार्गका डाँठका टुक्राहरुको प्रयोग गरेपछि आफ्नो शरीरमा माटोको प्रयोग गरेर नारीहरूले नजिकैको खोलानाला तथा तालतलैयामा गएर स्नान गर्ने गर्दछन् । स्नान गरिसकेपछि पञ्च भाग्य अर्थात् दूध, दही, घ्यू, दुवो, कुश र गोवर मिसाएर तामाको भाँडोमा राखिएको कुराको एक वा दुई थोपा सेवन गर्ने सनातन चलन पनि चली आएको छ । पञ्च भाग्यको सेवनले क्षयरोग अनि चर्मरोगहरु नहुने र भएको भए पनि निको हुने विश्वास रहेको छ । यसरी बिहानै स्नान गरेर शरीर र आत्माको शुद्धि गरिसकेपछि नारीहरूले दियो, कलश अनि गणेश स्थापित गरेर विभिन्न भजन र प्रार्थना गर्दै कश्यप, आरती, भार्गदोज, विश्वामित्र, गौतम, जमदग्नि अनि वशिष्ठलगायतका ऋषिहरूको पूजा र आव्हान गर्ने गरिन्छ । टेकुको मन्दिरमा मध्यरात १२ बजेदेखी भक्तालु आएको जानकारी त्यहाका स्वयम्सेवकले दिए ।