युरोपकै ठुलो पूर्वाधार परियोजनाः डेनमार्क र जर्मनी जोड्न पानी मुनि सुरुङमार्ग
काठमाडौँ । बाल्टिक सागर मुनि ४० मिटरसम्म तल ओर्लिएको, संसारको सबैभन्दा लामो पानी मुनिको सुरुङ सडक बन्ने भएको छ । डेनमार्क र जर्मनीलाई जोड्ने यो सुरुङको सुरुवात २०२९ मा हुने छ भने यो खुल्दा दुई देशहरू बीचको यात्रा समय घटाउनेछ ।
योजनाको एक दशकभन्दा बढी पछि, डेनिस पक्षमा अस्थायी बन्दरगाह पूरा भएपछि २०२० मा फेहमार्नबेल्ट सुरुङमा निर्माण सुरु भएको थियो । यस बन्दरगाहमा सुरुङ बनाउने ८९ वटा विशाल कंक्रीट खण्डहरू निर्माण गरिने बताइएको छ । सुरुङ १८ किलोमिटर लामो हुनेछ । यसलाई युरोपको सबैभन्दा ठूलो पूर्वाधार परियोजनाहरू मध्ये एक भनिएको छ, जसको निर्माण बजेट ७ बिलियन यूरोभन्दा बढी छ ।
तुलनात्मक रूपमा, इङ्गल्याण्ड र फ्रान्सलाई जोड्ने ५० किलोमिटर च्यानल सुरुङ, सन् १९९३ मा सम्पन्न भएको थियो, जुन आजको पैसामा १३।६३ मिलियन युरो बराबरको लागत छ । फेहमारनबेल्ट सुरुङभन्दा लामो भएता पनि, च्यानल सुरुङ पूर्व(निर्मित सुरुङ खण्डहरू डुबाएर नभई बोरिङ मेसिन प्रयोग गरेर बनाइएको थियो ।
यो फेहमारन बेल्टमा बनाइनेछ, जर्मन टापु फेहमारन र डेनिस टापु लोल्यान्ड बीचको स्ट्रेट र रोडबी र पुटगार्डेनबाट हालको फेरी सेवाको विकल्पको रूपमा डिजाइन गरिएको छ, जसले हरेक वर्ष लाखौं यात्रुहरू बोक्ने गर्दछ । जहाँ क्रसिङ अब फेरीबाट ४५ मिनेट लाग्छ, रेलमा ७ मिनेट र कारमा १० मिनेट लाग्ने छ । सुरुङ, जसको आधिकारिक नाम फेहमारनबेल्ट फिक्स्ड लिंक हो, यो संसारमा कहीं पनि सबैभन्दा लामो संयुक्त सडक र रेल सुरुङ हुनेछ । यसमा दुईवटा डबल-लेन मोटरवेहरू, सेवा मार्गद्वारा छुट्याइएको र दुईवटा विद्युतीकृत रेल ट्र्याकहरू समावेश हुनेछन् ।
अहिले कोपेनहेगन देखि ह्याम्बर्ग सम्मको रेल यात्रामा करिब साढे चार घन्टा लाग्ने गर्दछ भने यो सुरुङ पूरा भएपछि सोही यात्रा साढे दुई घण्टामा पुरा हुने छ । त्यस्तै कारबाट यो यात्रा आज भन्दा लगभग एक घण्टा छिटो हुनेछ । यात्रुवाहक रेल र कारहरूको फाइदाको अलावा, सुरुङले मालवाहक ट्रक र रेलहरूमा सकारात्मक प्रभाव पार्ने बताइएको छ । साथै यसले स्वीडेन र मध्य युरोप बीचको भूमि मार्ग समेत सिर्जना गर्दछ, जुन आजको तुलनामा १६० किलोमिटर छोटो हुनेछ ।
हाल, डेनमार्क हुँदै स्क्यान्डिनेभियन प्रायद्वीप र जर्मनी बीचको ट्राफिकले या त फेहमार्नबेल्ट पार गर्न वा जिल्यान्ड, फुनेन र जुटल्याण्ड प्रायद्वीपको टापुहरू बीचको पुलहरू मार्फत लामो मार्ग लिन सक्छ । यो परियोजना सन् २००८ को हो, जब जर्मनी र डेनमार्कले सुरुङ निर्माणका लागि सम्झौता गरेका थिए । त्यसपछि दुबै देशले आवश्यक कानून पारित गर्न र भू-प्राविधिक र वातावरणीय प्रभाव अध्ययन गर्न एक दशक भन्दा बढी समय लगाए ।
जब प्रक्रिया डेनिस पक्षमा सहज रूपमा सम्पन्न भयो, जर्मनीमा फेरी कम्पनीहरू, वातावरणीय समूहहरू र स्थानीय नगरपालिकाहरू सहित – धेरै संस्थाहरूले अनुचित प्रतिस्पर्धा वा वातावरणीय र आवाज सरोकारको दावीमा परियोजनाको स्वीकृति विरुद्ध अपील गरे । नोभेम्बर २०२० मा जर्मनीको संघीय अदालतले सबै गुनासोहरूलाई खारेज गरेपाची निर्माणको काम शुरु गर्न बाटो खुलेको थियो ।
अब डेनिस साइटमा अस्थायी बन्दरगाह समाप्त भएको छ, परियोजनामा धेरै अन्य चरणहरू चलिरहेको छ, वास्तविक खाडलको खन्ने सहित सुरुङ होस्ट गर्नेछ, साथै कारखानाको निर्माण जसले सुरुङ खण्डहरू निर्माण गर्नेछ । प्रत्येक खण्ड २१७ मिटर लामो (विश्वको सबैभन्दा ठूलो कन्टेनर जहाजको लगभग आधा लम्बाइ), ४२ मिटर चौडा र ९ मिटर अग्लो हुनेछ । प्रत्येक ७३ हजार मेट्रिक टन वजनमा, तिनीहरू १३ हजारभन्दा बढी हात्तीहरू जत्तिकै भारी हुनेछन् । खण्डहरू समुन्द्री सतह मुनि, गहिरो बिन्दुमा लगभग ४० मिटर तल राखिनेछ, र बार्ज र क्रेनद्वारा स्थानमा सारिनेछ । खण्डहरू राख्न लगभग तीन वर्ष लाग्ने अनुमान गरिएको छ ।
व्यापक प्रभाव
२५ सय मानिसहरूले निर्माण परियोजनामा प्रत्यक्ष रूपमा काम गर्नेछन्, जुन विश्वव्यापी आपूर्ति श्रृंखला समस्याहरूले प्रभावित भएको छ । अहिले स्टिल र अन्य कच्चा पदार्थको मूल्य बढेको छ भने चाहिने सामग्रीहरू पाउन पनि मुश्किल भएको छ ।
केही वातावरणीय समूहहरूले फेहमारन बेल्टमा पोर्पोइजमा सुरुङको प्रभावको बारेमा चिन्ता व्यक्त गरेपनि डेनिस सोसाइटी फर नेचर कन्जर्भेसनले यस परियोजनाले वातावरणीय फाइदाहरू हुने विश्वास व्यक्त गरेको छ । साथै यस सुरुङबाट सबैभन्दा ठूलो फाइदा जलवायुको लागि हुनेछ । बेल्टको द्रुत मार्गले रेलहरूलाई हवाई ट्राफिकको लागि बलियो चुनौती दिनेछ, र विद्युतीय रेलहरूमा कार्गो वातावरणको लागि सबैभन्दा राम्रो समाधान भएकाले जलवायुमा असर कम हुने विश्लेषण गरिएको छ ।