कतारमा जारी विश्वकपसँग जोडिएको आप्रवासी नेपालीको कथा
काठमाडौँ-जारी फिफा विश्वकपको क्वार्टरफाइनल समीकरण पूरा भएको छ । मंगलबार राति भएको खेलमा पोर्चुगलले स्वीट्जरल्यान्डलाई ६–१ ले पराजित गरेसँगै क्वार्टरफाइनल समीकरण पूरा भएको हो ।
मंगलबार स्वीट्जरल्यान्डलाई हराएसँगै पोर्चुगल क्वार्टरफाइनल पुग्ने अन्तिम टिम बन्यो । त्यसअघि सन् २०१० को विजेता स्पेनलाई हराएर मोरोक्को जारी विश्वकपको क्वार्टरफाइनल पुग्ने सातौं र एकमात्र अफ्रिकी राष्ट्र बनेको थियो ।
क्वार्टरफाइनलमा युरोपका पाँच टिमले स्थान बनाए । दक्षिण अमेरिकाबाट दुई र अफ्रिकाबाट एक टिमले क्वार्टरफाइनलमा स्थान बनाएका छन् । अन्तिम-१६ मा एसियाका तीन राष्ट्रले स्थान बनाए पनि क्वार्टरफाइनलमा भने कुनै पनि टिम पुग्न सकेनन् ।
क्वार्टरफाइनल पुग्ने आठ टिम
जारी विश्वकपको २२औं संस्करणमा नेदरल्यान्ड्स, अर्जेन्टिना, क्रोएसिया, ब्राजिल, फ्रान्स, इंग्ल्यान्ड, मोरोक्को र पोर्चुगलले अन्तिम आठमा स्थान बनाए ।
नेदरल्यान्ड्सले अन्तिम–१६ को खेलमा अमेरिकालाई ३–१ ले र अर्जेन्टिनाले अस्ट्रेलियालाई २–१ ले पराजित गर्दै अन्तिम आठको यात्रा तय गरेको थियो ।
क्रोएसियाले जापानलाई पेनाल्टी सुटआउटमा ३–१ ले हराउँदा ब्राजिलले दक्षिण कोरियामाथि ४–१ को सहज जितसँगै क्वार्टरफाइनलको यात्रा तय गर्यो ।
साविक विजेता फ्रान्सले पोल्यान्डलाई ३–१ ले हराउँदा इंग्ल्यान्डले सेनेगलविरुद्ध ३–० को जित निकाल्दै अन्तिम आठमा स्थान सुरक्षित गर्यो ।
यस्तै, मोरोक्कोले सन् २०१० को विजेता स्पेनलाई पेनाल्टी सुटआउटमा ३–० ले स्तब्ध पार्दा पोर्चुगलले स्वीट्जरल्यान्डविरुद्ध ६–१ को फराकिलो जित निकाल्दै क्वार्टरफाइनलमा स्थान पक्का गर्यो ।
क्वार्टरफाइनल खेल
अब, सेमिफाइनल प्रवेशका लागि पहिलो क्वार्टरफाइनलमा ब्राजिलले शुक्रबार क्रोएसियाविरुद्ध खेल्दै छ । खेल राति ८ः४५ बजेदेखि सुरु हुनेछ । सोही दिनको दोस्रो खेलमा राति १२ः४५ बजे अर्जेन्टिनाले नेदरल्यान्ड्सको सामना गर्दै छ ।
तेस्रो क्वार्टरफाइनलमा खेलमा शनिबार मोरोक्को र पोर्चुगल भिड्नेछन् । यो खेल राति ८ः४५ बजेदेखि सुरु हुनेछ । यस्तै, सोही दिनको दोस्रो खेलमा राति १२ः४५ बजे जारी विश्वकपको अन्तिम क्वार्टरफाइनल खेलमा इंग्ल्यान्ड र फ्रान्सबीच प्रतिस्पर्धा हुनेछ ।
योसँगै, कतारमा काम गर्ने दुई नेपालीको अनुभवलाई द एथलेटिक पत्रिकाले सार्वजनिक गरेको छ । उक्त म्यागजिनमा उनीहरुको भनाईलाई यहाँ भावानुवाद गरिएको छ ।
करुण र जगत कतारका नेपाली आप्रवासी कामदार हुन् । उनीहरु कतारमा केही वर्षदेखि काम गर्दै आएका छन् ।
स्मरण रहोस्, आप्रवासी श्रमिक बिना यो विश्वकप हुने थिएन । कतारको कुल जनसंख्याको ९० प्रतिशत हिस्सा ओगटेका विदेशी कामदारहरूले आठ नयाँ रंगशाला, माइलको सडक र दर्जनौं आवास ब्लकहरू निर्माण गरेका छन्। यी निर्माण गर्ने क्रममा हजारौँ आप्रवासी कामदारको मृत्यु भएको छ । कति सङ्ख्यामा मृत्यु भयो भन्ने चाहिँ अहिलेसम्म यकिन हुन सकेको छैन् ।
यस हप्ता, करूणले गाईवस्तु किन्न घर फिर्ता पैसा पठाउने कुरा गरेका छन् जबकि जगतले आफ्नी छोरीको लागि पठाउनको लागि स्ट्रबेरी रोजेका छन् ।
यो उनको कथा हो, अनि कथा उनीहरुको आवाजमा ।
जगत
जगत निर्माणको कामका लागि तीन वर्षअघि नेपालबाट कतार गएका थिए । अब सुनौँ जगतको कुरा उनकै शब्दमा
म तपाईंलाई मेरो परिवारको बारेमा बताउन चाहन्छु — मेरो परिवारमा हामी पाँच जना छौं। मेरो आमा र बुबा, उहाँहरू दुवै किसान हुनुहुन्छ। मेरी श्रीमती अति व्यस्त छिन् – उनी रिसेप्शनिस्ट हुन्। अनि त्यहाँ मेरो छोरी छ।
हरेक पटक म उनीसँग कुरा गर्छु, उनको जीवनमा फरक लक्ष्य छ। उनी जम्मा छ वर्षकी छिन् । कहिलेकाहीँ, उनी मलाई डाक्टर बन्न चाहन्छु भन्छिन्, र आफूले बिरामीलाई इन्जेक्सन दिएको बहाना गर्छिन्।
फेरी अर्को चोटी उनी पाइलट बन्न चाहेको बताउँछिन् । बादलहरू माथि उड्न चाहन्छिन् । वा, जसरी उनले मलाई एक पटक भनिन् ‘म पुलिसमा हुन चाहन्छु, र शत्रुहरूलाई गोली हान्न चाहन्छु ।’ तर त्यहाँ एउटा कुरा छ जुन सधैं उस्तै रहन्छ। उनलाई स्ट्रबेरी मन पर्छ। जब म उनीसँग कुरा गर्छु, उनले कतारमा स्ट्रबेरीका बिरुवाहरू छन् कि भनेर सोध्छिन्, र मलाई घर ल्याउन आग्रह गर्छिन्।
हरेक पटक हामी बोल्छु उसले सोध्छे। म उसलाई सम्झन्छु, र उनको मागहरू, हरेक पटक पुरा गर्ने कोशिस गर्छु । तर म कतारमा स्ट्रबेरी खाइरहेको छैन। म मेरो खाना पकाउने ग्यास किन्छु, र मेरो बासस्थानमा जे गर्न सक्छु बनाउँछु। मेरो भुइँमा हामी ६० देखि ७० जना छौं, र हामी बीच छ वटा बाथरूम मात्र छ। तर हालै, मेरो कोठामा, दुई अन्य कामदारहरू घर फर्केका छन्, त्यसैले त्यहाँ हाम्रो लागि ठाउँ छ ।
मलाई थाहा छ किनकि यहाँ प्रतियोगिता चलिरहेको छ, तर मेरो दिमागमा विश्व कप जताततै छ । अर्जेन्टिना, मेरो मनपर्ने टोली, यो हप्ता तीन पटक जित्यो। हारेको भए आउट हुने थियो ।
तर पनि कतार हार्दा मलाई अनौठो दुःख लाग्यो । म यति लामो समयदेखि यो देशमा काम गर्दै आएको छु, यो देशमा पैसा कमाउने मौका पाएको छु, त्यसैले मलाई यो देशप्रतिको लगाव छ । मलाई लाग्यो कि यो मेरो आफ्नै देश हो, र तिनीहरूले खेल हारे जस्तै ।
खेल हेर्न खासै हेर्न पाएको छ । मेरो ड्युटी ३ बजे देखि ११ बजे सम्म छ। त्यसपछि, साँझका खेलहरू ज्ञण्ऊ सम्म किक अफ गर्दैनन्, र तिनीहरू मध्यरातमा समाप्त हुन्छन्।
मैले मेरो मोबाइल फोनमा खेलहरू हेर्नको लागि वेब लिङ्क फेला पारेको छु, र त्यही जसो तसो हेरिराहेको छु । बेल्जियम बाहिर जाँदा म अलि दुखी थिएँ – तर म ब्राजिल र अर्जेन्टिना सेमिफाइनल पुग्ने भविष्यवाणी गर्दैछु – र अर्जेन्टिनाले विश्वकप जितेको हेर्न मन छ ।
करुण
जगत जस्तै करुण पनि नेपालका हुन् र उनी २०११ देखि कतारमा निर्माण परियोजनामा काम गरिरहेका छन् । अब सुनौँ उनको कुरा–
नेपाल फर्किदा म फुटबल खेल्थें – म खेलको विद्यार्थी हुँ। त्यसैले यो हप्ता, म खुशी महसुस गर्दैछु! किन? म ब्राजिललाई समर्थन गर्दैछु, र तिनीहरूले जितिराखेका छन् । जब उनीहरु जित्छन् म धेरै सन्तुष्ट हुन्छु।
तर साउदी अरेबिया मेक्सिकोसँग हारेपछि मलाई अलिकति दुःख लाग्यो। उनीहरु नेपालजस्तै अर्को एसियाली देश हुन् र अर्जेन्टिनाको शक्तिलाई हराउन सफल भएका छन् ।
त्यसोभए, मेरो भविष्यवाणीहरू यस्तो छ । फाइनलमा ब्राजिल वा अर्जेन्टिना मध्ये एक हुनेछ। तपाईलाई थाहा छ म योे आशा गर्दैछु।
यद्यपि यी खेलहरू हेर्न अलि कठिन छ। एकातिर, त्यहाँ कुनै समय भिन्नता मुद्दाहरू छैनन्, एक पटकको लागि। तर हामी प्रायः शिफ्टमा काम गर्ने हुनाले हामीले मोबाइल फोनमा हेर्नुपर्छ।
कम्तिमा हामीले विश्वकपमा ओभरटाइम गर्नुपर्दैन। म दिनको आठ घण्टा काम गरिरहेको छु, र ती भन्दा बाहिर, म आवासमा टेलिभिजनमा हेर्न सक्छु। मैले यसपटक विश्वकप धेरै हेर्न पाएको छु । आवासको लागि, यो ठीक छ। धेरै राम्रो पनि छैन, तर न त यो खराब छ। हामी मजदुर हौं । हामीले प्रबन्धकको आवासको आशा गर्नु हुँदैन।
मेरो कोठामा चार जना कामदार छन्, र एउटा सानो कपाट उपलब्ध गराइएको छ। त्यहाँ एयर कन्डिसनर छ, र कम्पनीले फिल्टर सहितको वाटर–कुलर उपलब्ध गराएको छ। हामीले त्यसबाट पानी पिउनुपर्छ। तर यदि हामीले पानीको बोतल चाहियो भने, हामीले ६ देखि ७ कतारी रियाल (करिब १.५० पाउण्ड) तिर्नुपर्छ।
हामी मध्ये लगभग ३० जना कामदार मेरो भुइँमा बस्छौं र हामीबीच चारवटा शौचालय छन्। ड्युटी आवर बाहेक, त्यहाँ पहुँच पाउन कुनै समस्या छैन। तर जब सबैजना ड्यूटीबाट फर्किन्छन्, वा बाहिर निस्कन लागेका हुन्छन्, हामी सधैं बाथरूम प्रयोग गर्न लाममा बस्नु पर्छ। लगभग सबै ३० जनाले एकै समयमा तिनीहरूलाई प्रयोग गर्नुपर्छ।
तर यदि हामी आफैंले खाना पकाउने छनौट गर्नुहुन्छ भने हामीले आफ्नै खाना पकाउने ग्यासको स्रोत सामुदायिक भान्सामा पकाउनु पर्छ। म आफ्नै लागि पकाउँछु, तीन वा चार जनासँग समूहमा।
कहिलेकाहीँ मेरो मन भड्किन्छ । म नेपालमा भर्खरै मेरी श्रीमतीसँग बिहे गरेको छु, र हामी मेरो बुबा, आमा र भाइसँग बस्छौं। मेरो अझै बच्चा छैन – तर हामी बच्चाको लागि योजना गरिरहेका छौं।
मेरा आमाबाबु बुढेसकाल भएकाले उनीहरूले घरायसी कामहरू मात्र गर्छन्, जस्तै बगैंचा वा तरकारी खेती। यसको मतलब म मात्र आयस्रोतको एक माध्यम हो । मैर्ले पठाएको पैसाबाट, तिनीहरूले भर्खरै केही गाईवस्तुहरू किने, जुन हामीले ताजा दूधको लागि प्रयोग गर्न सक्छौं।