काठमाडौँ–  प्रतिनिधि सभा निर्वाचन, २०७९ मा नेपाल कम्युनिष्ट पार्टी (माओवादी केन्द्र)का उम्मेदवार पुष्पकमल दाहाल ‘प्रचन्ड’ गोरखा–२ बाट २६,१०३४ मत ल्याएर प्रतिनिधि सभा सदस्यमा विजयी भएका थिए । उनी यो विजयीसँगै तेस्रो पटक सासंद भएका हुन् ।

प्रचण्ड तस्रो पटक एमाले र एमाओवादीसहित कम्तीमा ५ वटा दलको सहयोगमा प्रधानमन्त्री भएका छन् । उनले १४७ सांसदको हस्ताक्षर लिएर प्रधानमन्त्रीका लागि राष्ट्रपति कार्यालयमा प्रधानमन्त्रीका लागि दाबी पेस गरे । राष्ट्रपति विद्यादेवी भण्डारीले  नेपालकाे संविधानकाे धारा ७६ (२) बमाेजिम ‘प्रचण्ड’लाइ नेपालकाे प्रधानमन्त्रीकाे रूपमा नियुक्त गरिन् ।

नेपाल कम्युनिष्ट पार्टी (माओवादी केन्द्र)का माओवादी अध्यक्ष पुष्पकमल दाहाल (प्रचण्ड) ०६५ साल भदौ २ गते पहिलोपटक प्रधानमन्त्रीमा निर्वाचित भएका थिए । पहिलो सविधान सभाको निर्वाचनमा माओवादी पहिलो पार्टी भएपछि उनी लोकतन्त्रको पहिलो नै प्रधानमन्त्री बने । प्रचण्डले पहिलो पटक रोल्पाबाट सासंद बनेका थिए । त्यतिबेला उनकाे  सरकारलाई नेकपा (एमाले), मधेशी जनअधिकार फोरमको समर्थन थियो । कटुवाल प्रकरणमा राष्ट्रपति रामवरण यादवले रुक्माङ्गद कटुवाललाई प्रधानसेनापतिमा थमौती गरेको पत्र दिएपछि उनले राजीनामा दिएका थिए ।

यस्तै, २०७३ साल साउन १९ गते दोस्रो पटक प्रचण्ड तत्कालिन प्रधानमन्त्री शेरबहादुर देउवासँग आलोपालो सरकारको प्रधानमन्त्री भएर नौ सरकार चलाएका थिए । दोस्रोपटक उनी सिराहा–५ बाट निर्वाचित भएका थिए । 

२०४६ सालको जनआन्दोलनपछि तत्कालीन चार कम्युनिस्ट पार्टीहरू ‘मशाल’, चौथो महाधिवेशन, सर्वहारावादी श्रमिक सङ्गठन र विद्रोही मसाल मिलेर बनेको एकता केन्द्रको समेत प्रचण्ड महामन्त्री बनेका थिए । त्यसपछि २०५१ सालमा फेरि एकताकेन्द्र छुट्टीएर दुई चिरा भएपछि प्रचण्ड समूहचाहिँ नेकपा माओवादीका रूपमा देखा पर्‍यो, जसले एक वर्षपछि सशस्त्र विद्रोह थालेको थियो । त्यसको कमान्डर थिए उनै प्रचण्ड । 

०५२ मा ‘जनयुद्ध’ थाल्नुभन्दा केही समयअघि गोरखाकै गाईपुरमा प्रचण्डले तालिमको अभ्यास गरे । १० वर्षका समयमा लडाइँका मोर्चाहरू तयार पार्नेदेखि आक्रमणका योजना बनाउनेसम्म काम गरे पनि उनी प्रत्यक्ष लडाइँमा भने सहभागी भएनन् । 

बिस्तृत शान्ति सम्झौता दश वर्षभन्दा लामो नेपाली गृहयुद्लाई अन्त्य गरेको घोषणा गर्दै नेपाल सरकार र नेकपा माओवादीले २०६३ मंसिर ५ गते हस्ताक्षर गरे । तत्कालीन प्रधानमन्त्री गिरिजा प्रसाद कोइराला र माओवादी अध्यक्ष पुष्प कमल दाहाल (प्रचण्ड)ले उक्त सम्झौता पत्रमा हस्ताक्षर गरेका हुन्  । शान्ति सम्झौतामा  हतियार, हत्या, हिंसा र आतंकको राजनीति समाप्त भएको घोषणा गरिएको थियो । प्रचण्ड शान्ति सम्झौता भएयता राजनीतिक शक्ति केन्द्र रहदै आएका छन् । 

सरकार बनाउन र गिराउने जस्तो महत्वपुर्ण निर्णय समेत १४ वर्षयता उनकै हातमा रहेको छ । दोस्रो सविधान सभाको निर्वाचनपछि माओवादी केन्द्र तेस्रो पार्टी भएपनि सत्ताको चाबी उनै हुने गरेको छ । 

एमाले अध्यक्ष केपी ओली २ पटक र तत्कालिन प्रधानमन्त्री शेरबहादुर देउवा २ पटक माओवादीकै सहयोगमा प्रधानमन्त्री र सरकारको नेतृत्व गरेका छन् । 

२०४५ चैत्र १९ गते काठमाडौंको त्रिपुरेश्वरमा रहेको राजा त्रिभुवनको शालिकमा कालो पोतियो र केही प्रहरी चौकीहरूमा मशालले आक्रमण गर्‍यो । पञ्चायतको चुनावलाई असफल बनाउन २०४५ चैत्र १९ गते घटाइएको सोही काण्डलाई सेक्टर काण्ड नामले प्रचण्डलाई चिनिन्छ । 

प्रचण्डले राजनीतिक जीवनको आरम्भ तत्कालीन पुष्पलाल श्रेष्ठको समूहमा २०२८ सालमा प्रवेश गरे । भक्तबहादुर पार्टीको महामन्त्री हुनेबेला प्रचण्ड क्षेत्रीय ब्युरो सदस्य पदमा कार्यरत थिए । ०३९ सालतिर निर्मल लामा र मोहनविक्रम सिंहबीच विवाद आएपछि प्रचण्ड त्यसबेला मोहनविक्रमतिर लागे । उनले त्यति बेला लामाको चुनावप्रतिको मोह भएका कारण उनको समूह छाडेर मोहनविक्रमतिर लागेकमो प्रचण्डले विभिन्न अन्तरवार्तामा बताएका छन् । 

२०६२ फागुन २ गतेको ‘जनादेश’मा अन्तर्वार्तामा प्रचण्डले अन्तरर्वार्ता दिदै भनेका थिए । देशमा राजनीतिक खेल धेरै भयो । यो खेल रोक्न माओवादी जनयुुद्ध चलिरहेको उनले ‘जनादेश’सँगको कुराकानीमा भनेका थिए । उनको यो अन्तरर्वार्तामा उनको तस्वीर सार्वजनिक गरिएको थिएन । 

दाहालको जन्म कास्की जिल्लाको ढिकुरपोखरी गाविस वडा नं–२ लिवाडेमा २०११ साल मंसिर २६ गते भएको थियो । उनी पिता मुक्तराम दाहाल र माता भवानीदेवी दाहालको कोखबाट जेष्ठ पुत्रका रूपमा जन्मेका थिए । प्रचण्डको बाल्यकालको नाम छविलाल दाहाल थियो ।