ताप्लेजुङ– कोरोना संक्रमण फैलिएदेखि बन्द भएको ताप्लेजुङस्थित टिपताला नाका अझै खुलेको छैन ।

चीनको तिब्बतसँग सीमा जोडिएको उत्तरी टिपताला नाका ३ वर्षदेखि बन्द छ । कोरोना संक्रमण फैलिन सक्ने भन्दै चीनले नाका बन्द गराएको थियो ।

लामो समयदेखि नाका बन्द हुँदा सीमा नजिक बसोबास गर्ने नागरिकलाई समस्या भएको छ । सीमा नजिकका ओलाङ्चुङगोला, याङ्मा, घुन्सालगायत ठाउँका बासिन्दालाई बढी समस्यामा भएको छ ।

यहाँका बासिन्दाले खाद्यान्न, लत्ताकपडालगायत दैनिक उपभोग्य वस्तु तिब्बतको रिउ बजारबाट आयात गर्दै आएका थिए । गलैँचा, घिउ, छुर्पी, जडीबुटीलगायत उत्पादन रिउ बजारमै लगेर बेच्ने गरेका थिए ।

दोहोरो व्यापार सम्बन्धसहित सर्वसुलभ खाद्यान्नलगायत दैनिक उपभोग्य सामान उपभोग गर्दै आएका उनीहरूलाई अहिले समस्या भएको छ ।

व्यवसायीले उत्पादन गरेका गलैँचाले बजार नपाएपछि घरमै थन्किएका छन् भने अन्य उत्पादन पनि सहज रूपमा बजार लैजान सकिएको छैन ।

खाद्यान्नसहितका सामान महँगो ढुवानी खर्चसहित सदरमुकाम फुङलिङबाट लैजानुपर्ने बाध्यता छ । फुङलिङमा प्रतिकिलो ३० रुपैयाँ पर्ने नुन ओलाङचुङगोलामा २०० पर्छ । अरू सामानको मूल्य पनि उत्तिकै महँगो छ ।

‘नाका बन्द हुँदा चिराइतोलगायत जडीबुटी निर्यात भएको छैन, तिब्बतको बजारमा पुग्ने गलैँचा घरैमा थन्किएका छन् । पशुपालकलगायत व्यापार व्यसायीको आम्दानी घटेको छ, दैनिक उपभोग्य वस्तु महँगोमा खरिद गरेर उपभोग गर्नुपर्ने बाध्यता छ,’ ओलाङचुङगोलाका निवर्तमान वडाध्यक्ष छेतेन शेर्पाले भने ।

उनका अनुसार सदरमुकाम फुङलिङबाट इलाडाँडा भन्ने ठाउँसम्म सडक यातायात हुँदै लगिएका सामान त्यहाँदेखि भरियामार्फत ओलाङचुङगोला पुर्‍याउन प्रतिकिलो ६० रुपैयाँसम्म ढुवानी भाडा लाग्छ । याङ्मा पुर्‍याउँदा अझ बढी लाग्छ ।

याङ्मा, घुन्स र ओलाङ्चुङगोला अझै सडक सञ्जालसित जोडिएका छैनन् । यहाँ बसोबास गर्नेको मुख्य पेसा व्यवसाय पशुपालन, जडीबुटी संकलन तथा व्यापार र गलैँचा उत्पादन हो ।

घिउ, छुर्पीजस्ता दूधजन्य उत्पादन पशुपालकले गोठबाटै बिक्री गर्थे । गलैँचा उत्पादकले रिउ बजारमा लगेर बेच्ने गरेका थिए ।

रिउ बजार जाँदा गलैँचा साथमा लिएर जानेले महिनौँ पुग्ने खाद्यान्नलगायत सामान लिएर फर्किने गरेका थिए । तर अहिले गलैँचा बेच्ने ठाउँ नहुँदा व्यवसाय नै ठप्प भएको छ ।

यहाँका उत्पादन नेपाली बजारमा पुर्‍याउन भौगोलिक रूपमा कठिनाइ हुने र ढुवानी खर्च बढी लाग्ने हुँदा समस्या भएको स्थानीयबासी बताउँछन् ।

यता, ताप्लेजुङसहित इलाम, पाँचथरका किसान र व्यापारीले संकलन गरेको चिराइतोलगायत जडीबुटी पनि तिब्बततर्फ नै निर्यात हुँदै आएको थियो ।

अहिले झापाको बिर्तामोड हुँदै अन्यत्र निर्यात हुन थालेको छ । कोभिड–१९ सँगै बन्द भएका अन्य क्षेत्रका नाका खुले पनि टिपताला नाका अझै बन्द हुँदा समस्या भएको स्थानीयबासीको भनाइ छ ।

सरकारले यसरी लामो सयमदेखि बन्द रहेको नाका खोल्न पहल गरिदिए जीवनयापनमा सहज हुने उनीहरू बताउँछन् ।

सदरमुकाम फुङलिङबाट सवारीसाधन र पैदल गरेर ओलाङ्चुङगोला पुग्न झन्डै २ दिन लाग्छ । फुङलिङबाट साविकको लेलेपसम्म सवारीसाधनमा र त्यसभन्दा माथि पैदल हिँड्नुपर्छ ।

ओलाङ्चुङगोला यसअघि नै तिब्बतसँग सडक सञ्जालले जोडिए पनि सदरमुकामसँग भने जोडिएको छैन ।

यता, याङ्मा, घुन्सा र थुदाम पुग्न २ देखि ३ दिन लाग्छ । ओलाङचुङगोलामा ५३ परिवारको बसोबास छ भने याङ्मामा १३ परिवार बस्छन् ।