काठमाडौँ – तपाईलाई थाहा छ मान्छे २ वटै मिर्गाैला नभएपछि बाँच्न सक्छ ? धेरैको उत्तर हुन्छ बाँच्न सक्दैन । तर, मेडिकलले भने २ वटै मिर्गाैला नभएका व्यक्तिलाई पनि बचाएर राखेको छ ।
घटना हो भारतको । भारतको बिहार राज्यमा रहेको मुजफ्फरपुरमा १ महिला बिरामीको दुवै मिगौला बिना नै बाँचेकी छन् । दुबै मिर्गाैला लगेर डाक्टर नै भागेको एउटा घटना सार्वजनिक भएको छ । विरामी सुनिता विगत ४ महिनादेखि मिर्गौला बिना नै जीवन बिताइरहेका छन् । सुनिताको हरेक २ दिनमा डायलासिस गरिँदै आएकोले उनी जिउँदै छिन् । यो खबरले मनमा प्रश्न उठ्छ कि मिर्गौला बिना पनि मानिस बाँच्न सक्छ र यदि हो भने कति दिन ?
मिर्गौला बिनाको जीवन
एउटै मिर्गौलामा जिउने मानिसहरु संसारमा धेरै छन् । अष्ट्रेलियामा रहेको मृगौला स्वास्थ्य संगठनका अनुसार हरेक ७५० जनामा १ जनाले एउटा मात्र मिर्गौला लिएर लिएर जन्मेका छन् । धेरै पटक कुनै न कुनै रोगका कारण मानिसको मिर्गौला पनि निकालिन्छ । यस्तो अवस्थामा मानिसको एउटा मिर्गौलाले मात्रै रगत सफा गर्ने काम गर्छ । तर, कुनै व्यक्तिको एउटा मिर्गौला नभएको अवस्थामा उपचार बिना बाँच्न सम्भव हुँदैन । मिर्गौलाले हाम्रो रगत सफा गर्छ र यदि यसले काम गर्न छोड्यो भने अवस्था धेरै गम्भीर हुन्छ। मानिसको दुवै मिर्गौला निकालिएमा डायलासिस नगरी बाँच्न सक्दैन । उनलाई हप्तामा ३ दिन डायलासिस गर्नुपर्छ ।
मिर्गौला बिना मानिस कति दिन बाँच्न सक्छ?
मिर्गौलाको डायलासिस नगरी मानव शरीरले डायलासिसलाई कसरी ग्रहण गरिरहेको छ भन्ने कुरामा मानिसको जीवन निर्भर हुन्छ। एक व्यक्ति डायलासिसमा वर्षौं वा दशकसम्म बाँच्न सक्छ। यसका लागि उनलाई हरेक २ दिनमा डायलासिस गर्नुपर्छ । वर्षौंदेखि सहि मिर्गौलाको पर्खाइमा बसेका र डायलासिसको सहारा लिएर बाँचेका धेरै व्यक्ति छन् ।
मिर्गौला प्रत्यारोपणका लागि हजारौं मानिस लाइनमा
सुनिताको केसमा श्रीमान्को मिर्गौला मिल्न सकेको छैन । उनको हाल मुजफ्फरपुरको एसके मेडिकल कलेजमा उपचार भइरहेको छ । उनलाई मिर्गौला दान गर्न धेरै मानिसहरु आएका थिए तर नमिल्दा प्रत्यारोपण हुन सकेनन् । मिर्गौला प्रत्यारोपणका लागि दाता र बिरामीको ब्लड ग्रुप मिल्नुपर्ने हुन्छ । यसपछि दाता र बिरामीको टिस्यु मिलाइन्छ। यदि दुवै राम्ररी मिल्यो भने मात्र मृगौला प्रत्यारोपण गरिन्छ
तर, यसपछि पनि व्यक्तिको शरीरले मिर्गौलालाई अस्वीकार गर्ने सम्भावना रहन्छ, त्यसैले उसले १ वर्षसम्म नियमित चेकअप गराउनुपर्छ । पहिलो ३ महिना धेरै महत्वपूर्ण हुन्छन् जसमा व्यक्तिको शरीरले मिर्गौलालाई अस्वीकार गर्ने सम्भावना हुन्छ। १ वर्ष पछि, मिर्गौला प्रत्यारोपण सफल मानिन्छ किनभने यसको अस्वीकार हुने सम्भावनाको १० प्रतिशत मात्र बचत हुन्छ।
मिर्गौला प्रत्यारोपणपछि जीवन
यदि कुनै व्यक्तिको मिर्गौला प्रत्यारोपण भएको छ भने उसले आफ्नो जीवनशैलीमा धेरै महत्त्वपूर्ण परिवर्तनहरू गर्नुपर्छ जस्तै धुम्रपान छोड्ने, तौल घटाउने र राम्रो खानपानमा ध्यान दिने । यदि यस्ता कुराहरू मिलाउन सकेन भने ज्यान जाने सम्भावना बढी हुन्छ ।
