काठमाडौँ– कांग्रेस नेता एवं सांसद डा. चन्द्र भण्डारीको घरमा बुधबार राति ग्यास सिलिन्डर पड्किँदा उनीसहित उनकी आमा हरिकला भण्डारी पनि घाइते भइन् ।
८६ वर्षीया हरिकला भण्डारीको करिब ७० प्रतिशत र चन्द्र भण्डारीको २५–३० प्रतिशत शरीर जलेको अवस्थामा कीर्तिपुरस्थित बर्न अस्पताल पुर्याइएको थियो ।
उपचारका क्रममा हरिकला भण्डारीको भने बिहीबार बिहान १०ः५७ मा मृत्यु भइसकेको छ । चन्द्र भण्डारीलाई भने थप उपचारका लागि मुम्बई लैजाने तयारी भएको छ ।
खाना पकाउने ग्यासको सिलिन्डर पड्किएका कारण हरेक वर्ष करोडौँको धनमाल क्षति हुने गरेको छ । कतिपय अवस्थामा मानिसको मृत्यु पनि भइरहेको छ ।
भान्सामा प्रयोग हुने सिलिन्डर सुरक्षाबारे ध्यान नदिँदा पनि धेरैले क्षति बेहोरिरहेका छन् । खाना पकाउने ग्यासको सिलिन्डर प्रयोगमा सावधानी अपनाउन सके मानवीय र धनमाल क्षतिबाट बच्न सकिन्छ ।
कसरी थाहा पाउने सुरक्षित सिलिन्डर ?
भान्सामा प्रयोग हुने सिलिन्डरमा त्यसको म्याद उल्लेख भएको हुन्छ । सिलिन्डर खरिद गरेर ल्याउने बेलामा धेरैले त्यसको म्यादमा ध्यान दिने गरेको पाइँदैन । सिलिन्डरको माथिल्लो भागमा रिङ अड्याउने गरी ३ वटा लाम्चा डन्डी राखिएको हुन्छ ।
त्यसमध्येको एउटामा सिलिन्डरको म्याद बताउने गरी कोड राखिएको हुन्छ । त्यस्तो कोड अंग्रेजी अक्षर र अंकमा लेखिएको हुन्छ ।
अंग्रेजी मितिअनुसारको १ वर्षलाई ४ भागमा बाँडेर ए, बी, सी र डीमा छुट्याइएको हुन्छ । यी हरेक अक्षरले ३–३ महिनालाई जनाउँछन् । ए अक्षरले जनवरीदेखि मार्चसम्मलाई बुझाउँछ । बी अक्षरले एप्रिलदेखि जुन महिनाको संकेत गर्छ ।
यो अक्षरसँगै अंकहरू राखिएको हुन्छ । जस्तै ए–२५ लेखिएको रहेछ भने त्यो सिलिन्डरको म्याद सन् २०२५ को मार्चमहिनासम्मको हो । त्यसैगरी, डी–२८ लेखिएको रहेछ भने त्यो सिलिन्डर सन् २०२८ को डिसेम्बरसम्म मात्रै प्रयोग गर्न मिल्छ ।
एउटा सिलिन्डरको म्याद १० वर्षसम्म हुन्छ । १० वर्ष पुगेपछि हरेक सिलिन्डरको हाइड्रोलिक टेस्ट गर्नुपर्छ । त्यस्तो हाइड्रोलिक टेस्टमा त्यो सिलिन्डर पुनः प्रयोग गर्न सकिने देखिएका बढीमा ५ वर्ष म्याद थप्न सकिन्छ । त्यसपछि भने सिलिन्डरहरू नष्ट नै गर्नुपर्ने हुन्छ ।
तर, कतिपय ग्यास उद्योगले भने हाइड्रोलिक टेस्टको मापदण्ड पूरा गरे/नगरेको प्रभावकारी अनुगमन नभएका कारण कमजोर सिलिन्डरहरू पनि बजारमा आएका हुन सक्छन् ।
ग्यासको सिलिन्डर पड्किने अरू कारण भनेको ग्यासमा प्रयोग गरिएको रेगुलेटर र चुलो पनि हो । राम्रो रेगुलेटर भएन र ग्यास लिक भयो भने पनि सिलिन्डर पड्किने सम्भावना हुन्छ ।
ग्यास पड्किएर घाइते भएका नेता चन्द्र भण्डारी भने उनकी आमाले ग्यास लिक भयो भनेपछि हेर्न भान्छामा गएका थिए । त्यही बेला सिलिन्डर पड्किँदा उनीसँगै आमा पनि घाइते भइन् । आमाको भने उपचारको क्रममा मृत्यु भएको छ ।
