रुघाखोकी ज्वरो, घाटीका समस्यामा अति उपयोगी बुटी हो रुदिलो । यो हाम्रो बारीका पाखा, कान्ला र जंगलमा सहजै रुपमा पाईन्छ । चिसो मौसममा सबैभन्दा बढी देखिने समस्या हो, रूघाखोकी । चिसोका कारण नाकबाट पानी बग्ने, सुक्खा खोकी लाग्ने, टाउको दुख्ने, हल्का ज्वरो आउने, घाँटी खसखसाउने, चिलाउने, हाच्छिँउ आउने, खान मन नलाग्ने, थकान महसुस हुने लगायतका समस्या देखिन्छ । चिसोबाट बच्न सके रूघाखोकीबाट स्वतह बच्न सहज हुन्छ ।
सामान्यता बजारमा चिसोबाट बच्न र रूघाखोकीबाट छुटकारा पाउन हामी चिकित्सकलाई नदेखाई औषधी पसलेले दिएको डिकोल्ड, साईनेक्स सहित रुघाखोकी संगै ज्वरो छ भने राईनेक्स दिने गर्दछन् ? यस्ता औषधिले हामीलाई क्षणीक राहत प्रदान गरेपनि दिर्घकालिन असर भने हाम्रा शरिरका विभिन्न भागमा पु¥याउने गरेका छन् । त्यसैले निको हुन थोरै समय लागेपनि जडिबुटि प्रयोग गरेर नै रोग निको बनाउन सकिन्छ । केही यस्ता घरेलु औषधिहरू छन् जसको प्रयोगेले रुघाखोकीबाट बच्न मर्दट गर्दछ । यस्ता छन् घरेलु औषधिय गुण रूदिलोका फाईदा रुघाखोकीको घरेलु औषधि रूदिलोको उपयोग कसरी गर्ने भन्ने कुराको जानकारीको अभावमा सस्तो सर्बसुलभ औषधि त्यसै खेर गइरहेको देखिन्छ ।
हाम्रो गाउँघरमा पाइने रुदिलोलाई पानीमा पकाएर हरेक दिन यसको सुप खान सके रुघाखोकी र चिसोबाट निम्तिने जस्तो सुकै श्वास प्रश्वास सम्बन्धी समस्या समाधान हुन्छ । तर तपाईलाई प्रेसर लो छ भने यसको काडा सेवन गर्नुहुदैँन । तर रुदिलो उमालेर बाफ लिन सक्नुहुने छ । विहार र सुत्ने बेला यसो गर्नुभयो भने तपाईको रुघा चट्टै निको हुन्छ ।
रूघाको उपचारमा प्रयोग गर्न सकिने अन्य यस्ता आयुर्वेदिक औषधिय विधिहरु पनि छन् ।
१. हरेक दिन बिहानै खाली पेटमा ३ ग्राम जति बेसार, रूदिलोको पात र खस्रो चिनी राखेर चिया जस्तै गरि खाएमा चिसो लाग्न बाट बच्न सकिन्छ, सुख्खा खोकी र रुघा निको हुन्छ ।
२. तुलसीको पात, रूदिलोको पात, क्यामुनाको पात समभाग मिलाउने र पकाउने स्वादको लागि थोरै चिनि राखेर पिउनाले राम्रो फाइदा गर्दछ । या रुघाखोकीबाट बच्न तुलसीको ४ ५ वटा पातलाई नियमित महमा मिसाएर खाएमा पनि रूघाखोकी निको हुन्छ ।
३.ज्वानो, वेसार, अदुवा मिसाएर पानीमा पकाएर हरेक दिन बिहान बेलुका आधा गिलास खाने गरेमा पनि रुघाखोकी निको हुन्छ ।
