काठमाडौं- टेक कम्पनी एनभिडियामा काम गर्ने ३६ वर्षीय प्रोग्रामरले विश्वको सबैभन्दा ठूलो ज्ञात प्राइम नम्बर (Worlds Largest Known Prime Number) पत्ता लगाएका छन्। यसको लागि उनलाई एक वर्ष लाग्यो र धेरै पैसा खर्च भयो। सीएनएन रिपोर्टकाअनुसार ल्यूक डुरान्टले यो खोज गरेका हुन। यसको आधिकारिक नाम ‘एम १३६२७९८४१’ (M136279841) हो, जसमा ४१,०२४,३२० नम्बरहरू छन्। सबैभन्दा ठूलो अविभाज्य संख्या ६ वर्षअघि पत्ता लागेको थियो र अहिले त्यो रेकर्ड तोडिएको छ।

अविभाज्य संख्या एक पूर्ण संख्या हो जसलाई १ वा आफैँले मात्र भाग गर्न सकिन्छ। जस्तै- २, ३, ५, ७, आदि। क्यालिफोर्नियाका निवासी लुक डुरान्टको यो ऐतिहासिक खोजलाई मर्सेन प्राइमको रूपमा वर्गीकृत गरिएको छ। यो फ्रान्सेली भिक्षु मारिन मर्सेनको नाममा राखिएको हो। उनले यी संख्याहरू ३५० वर्ष पहिले अध्ययन गरेका थिए।

रिपोर्टका अनुसार, मर्सेन प्राइमहरू धेरै दुर्लभ छन्, त्यसैले डुरान्टको खोज अझ महत्त्वपूर्ण हुन्छ। यसलाई सरल भाषामा व्याख्या गर्नको लागि, संख्यालाई मर्सेन प्राइम मान्नको लागि, यसलाई ‘2ᵖ-1’ को रूपमा लेख्नुपर्छ र डुरान्टको खोज यस अर्थमा फिट हुन्छ।

यो पनि चाखलाग्दो छ कि इन्टरनेट सुरक्षाको लागि केहि एप्लिकेसनहरूमा ठूलो प्राइम नम्बरहरू प्रयोग गरिन्छ। एकै समयमा, मर्सेन प्राइम नम्बरहरू अन्य कारणहरूको लागि महत्त्वपूर्ण छन्। इम्पेरियल कलेज, लन्डनका शुद्ध गणित (योर म्याथम्याटिक्‍स) का प्राध्यापक डा. केभिन बजार्डलाई उद्धृत गर्दै प्रतिवेदनले विश्वको सबैभन्दा ठूलो अविभाज्य संख्या पत्ता लगाउने क्रममा कम्प्युटरको सम्भावना पनि उजागर भएको बताईएको छ।

यो उल्लेखनीय छ कि यस्ता संख्याहरू मानव दिमागले फेला पार्न सक्दैन। यस कार्यमा जीआईएमपीएसको सहयोग लिइन्छ। यो सन् १९९९ मा स्थापित भएको थियो। यो परियोजना स्वयंसेवकहरूको नेटवर्कमा चल्छ र कम्प्युटरको सहायताले ठूला मर्सेन प्राइम नम्बरहरू खोज्छ।

डुरान्टले जीआईएमपीएस (GIMPS) लाई आफ्नो खोजको बारेमा पनि बताएका थिए। त्यसपछि संसारभरका स्वयंसेवकहरूले नतिजा पत्ता लगाउन कम्प्युटरमा परीक्षणहरू गरे। त्यसपछि संख्या पुष्टि भएको मानिन्छ।

“मैले थाहा पाएँ कि जीआईएमपीएस समुदायले विशाल प्राइम नम्बरहरू खोज्नको लागि अचम्मको टेक्नोलोजीको साथ एक अविश्वसनीय प्रणाली सँगै राखेको छ,” सान जोस, क्यालिफोर्नियामा रहेका डुरान्टले भने।

परियोजनाको सफ्टवेयरसँग आफूलाई परिचित गराएपछि र क्लाउड कम्प्युटरहरू कसरी प्रयोग गर्ने भनेर सिकेपछि, उनले कुशलतापूर्वक यी तत्वहरूलाई संयोजन गरे, जसले उनलाई अविश्वसनीय रूपमा द्रुत सुपर कम्प्युटर सिर्जना गर्न पर्याप्त विश्वव्यापी प्रणालीहरू चलाउन सक्षम बनायो।

कम्प्युटरको जीपीयू प्रयोग गरेर पत्ता लगाउने यो पहिलो मर्सेन प्राइम नम्बर भएको रिपोर्टमा उल्लेख छ।