काठमाडौँ - चिनियाँ हेज कोष प्रबन्धक लियाङ वेनफेङद्वारा २०२३ को अन्त्यमा स्थापना गरिएको यो कम्पनी हालैका वर्षहरूमा देखा परेका धेरै स्टार्टअपहरू मध्ये एक हो, जसले टेक उद्योगलाई नयाँ उचाइमा पुर्याएका एआई कम्पनिहरुको भिडमा पछिल्लो कम्पनि हो । लियाङको नेतृत्वमा डिपसीकले शुरु भएको एक सातामा मै विश्वको एआई उद्योगमा हलचल मचाएको छ ।
लियाङ ४० वर्षीय सूचना तथा इलेक्ट्रोनिक्स इन्जिनियरिङमा स्नातक हुन् । उनीहरूले एनभिडिया ए१०० चिप्स प्रयोग गरेर स्टोर बनाएको बताइएको छ । तर, अब यसको चीन निर्यातमा प्रतिबन्ध लगाइएको छ । विज्ञहरूले लगभग ५० हजार चिप्सको संग्रहको साथ डीपसिक सुरु गरेका थिए । तिनीहरूले यी चिप्सलाई सस्तो र कम गुणस्तरका चिप्सले प्रतिस्थापन गरे जुन अझै पनि चीनबाट आयात गरिन्छ ।
एन्थ्रोपिक र पर्प्लेक्सिटी सहित अन्य एआई स्टार्टअपहरू जस्तै, डिपसीकले गत वर्ष विभिन्न प्रतिस्पर्धी एआई मोडेलहरू जारी गरेको थियो, जसले उद्योगको ध्यान खिचेको छ । यसको भी ३ मोडेलले कम्पनीको बारेमा केही जागरूकता जगायो, यद्यपि चिनियाँ सरकार र यसको नेतृत्वको बारेमा संवेदनशील विषयहरू वरिपरि यसको सामग्री प्रतिबन्धहरूले उद्योग प्रतिस्पर्धीको रूपमा यसको व्यवहार्यताको बारेमा शंका उत्पन्न गरेको थियो ।
तर आर १, जुन गत वर्षको अन्त्यमा प्रकट हुँदा कतैबाट बाहिर आयो, गत हप्ता सुरु भयो र यस हप्ता कम्पनीले आश्चर्यजनक रूपमा कम सञ्चालन लागतको खुलासा गर्दा सबैको ध्यान आफूतर्फ केन्द्रित गर्न सफल भएको छ ।
डिपसीक एपले सोमबार च्याटजिपिटीलाई उछिनेर एप स्टोर चार्टमा शिर्ष स्थानमा उक्लिएको छ, र यो लगभग २० लाख पटक डाउनलोड गरिएको छ । अमेरिकाका सबैभन्दा शक्तिशाली प्राविधिक लिडरहरूले एआई मोडेलहरू विकास गर्न बिलियन डलर लगानीको घोषणा गरिरहेको समयमा डिपसीकको लगानी केवल ६ मिलियन डलर भएको खुलासापछि अमेरिकी टेक उद्योगमा हलचल पैदा भएको छ ।
मेटाले गत हप्ता मात्र यस बर्ष एआईमा ६५ बिलियन डलरभन्दा बढी खर्च गर्ने बताएको थियो भने ओपनएआईका प्रमुख कार्यकारी साम अल्टम्यानले गत वर्ष एआई उद्योगलाई क्षेत्रको जटिल मोडेलहरू चलाउने इलेक्ट्रिक हंग्री डाटा सेन्टरहरूलाई शक्ति दिन आवश्यक पर्नेशक्तिशाली चिपहरूको विकासलाई ट्रिलियन डलर लगानीको आवश्यकता पर्ने बताएका थिए ।
डिपसीकको आगमनले अमेरिकाको सबैभन्दा शक्तिशाली एआई मोडेलहरू विकास गर्न लाग्ने लागत बारेको भ्रम टुटेको विश्लेषण भइरहेको छ । विभिन्न कोणबाट प्रारम्भिक विश्लेषण भइरहेको भएपनि डिपसीकको आगमनले एआई उद्योगहरूमा नयाँ क्षमता खोल्ने र नयाँ अनुसन्धान र विकासको लागि मार्ग प्रशस्त गरेको भने पक्कै छ ।
अमेरिकाले एआई उद्योगको निर्विकल्प लिडर रहिरहन र आफ्नो प्रभुत्व कायम राख्न चीन जस्ता प्रतिद्वन्द्वीहरूलाई उन्नत प्रविधिमा पहुँच गर्नबाट रोक्न एआई कम्प्युटर चिपहरूमा निर्यात प्रतिबन्धहरूमा दोब्बर वृद्धि गरेका थिए । हाल चीनमा एनभिडियाका एआई चिप प्रतिबन्धित छन् ।
तर डीपसीकले त्यो धारणामाथि प्रश्न मात्र उठाएको छैन, अमेरिकाको एआईप्रतिको समग्र बुझाइलाई समेत गलत साबित गरेको छ । डीपसिकले प्रमुख प्रविधिमा पहुँच बन्द गर्दैमा अगाडी भइदैन र अरुलाई रोक्न सकिदैन भन्ने सन्देश पनि हो ।
डिपसीकको एपस्टोरमा नम्बर एक नि: शुल्क एप हुनासाथ सोमबार एआई चिप्सको अग्रणी आपूर्तिकर्ता र विश्वकै मुल्यवान कम्पनी एनभिडियाले ५ सय बिलियन भन्दा बढी गुमायो । त्यस्तै मेटा र अल्फाबेट (गुगल), गुगलको अभिभावक कम्पनी पनि तीव्र रूपमा तल झरेका थिए, जस्तै मार्भेल, ब्रोडकम, पलान्टिर, ओरेकल र धेरै अन्य टेक दिग्गजहरूको शेयर मुल्यमा ठुलो गिरावट आयो ।
डिपसिक मोडेलको रोलआउटले लगानीकर्ताहरूलाई अमेरिकी कम्पनीहरूको नेतृत्व र कति खर्च भइरहेको छ र त्यो खर्चले नाफा (वा अत्यधिक खर्च) गर्छ या गर्दैन भन्ने प्रश्न गर्न प्रेरित गरिरहेको छ ।
