काठमाडौं – माध्यमिक शिक्षा परीक्षा (SEE) नजिकिँदै गर्दा विद्यार्थीहरूमा उत्साह र तनाव दुवै देखिन्छ। यो परीक्षा उनीहरूको शैक्षिक यात्राको एउटा महत्वपूर्ण मोड हो, जसले भविष्यका अवसरहरूमा प्रभाव पार्न सक्छ।
यस्तो अवस्थामा विद्यार्थीलाई मानसिक रूपमा सशक्त बनाउन र आत्मविश्वास बढाउन अभिभावकको भूमिका विशेष महत्त्वपूर्ण हुन्छ। अभिभावकले उनीहरूलाई केवल राम्रो अंक ल्याउन दबाब दिने होइन, बरु मनोवैज्ञानिक रूपमा सन्तुलित बनाउनेतर्फ ध्यान दिनुपर्छ। सही मार्गदर्शन, सकारात्मक सोच, उचित अध्ययन वातावरण, र तनाव व्यवस्थापनमा ध्यान दिएर विद्यार्थीलाई प्रभावकारी रूपमा साथ दिन सकिन्छ।
परीक्षा भनेको केवल एक मूल्यांकन प्रक्रिया हो भन्ने बुझाइ विकास गराउनुका साथै, असफलताको डर हटाएर उनीहरूलाई स्वाभाविक रूपमा मेहनत गर्ने प्रेरणा दिनुपर्छ। अभिभावकले देखाउने सही मार्गदर्शनले विद्यार्थीको अध्ययन क्षमतामा सुधार ल्याउन सक्छ र उनीहरूलाई शारीरिक तथा मानसिक रूपमा स्वस्थ राख्न मद्दत पुर्याउँछ।
विद्यार्थीसँग भावनात्मक रूपमा नजिक बस्नुपर्छ
परीक्षा नजिकिँदा विद्यार्थीहरू विभिन्न दबाब अनुभव गर्छन्। यस अवस्थामा अभिभावकले उनीहरूसँग कुराकानी गरेर उनीहरूको मनोभाव बुझ्नुपर्छ। हौसला दिने र उनीहरूको आत्मविश्वास बढाउने किसिमका कुराकानी गर्नुपर्छ।
अध्ययन वातावरण सुनिश्चित गर्ने
विद्यार्थीले राम्रोसँग अध्ययन गर्न सक्ने वातावरण सिर्जना गर्नुपर्छ। घरमा अनावश्यक आवाज वा अन्य व्यवधानहरू कम गर्नुपर्छ। शान्त वातावरणले विद्यार्थीलाई ध्यान केन्द्रित गर्न मद्दत गर्छ।
स्वास्थ्यप्रति ध्यान दिनुपर्ने
पढाइ मात्र नभएर विद्यार्थीको स्वास्थ्य पनि उत्तिकै महत्त्वपूर्ण हुन्छ। उनीहरूलाई सन्तुलित भोजन दिनु, पर्याप्त सुत्न प्रेरित गर्नु, हल्का व्यायाम गर्न प्रोत्साहित गर्नु महत्त्वपूर्ण छ। परीक्षा नजिकिँदै गर्दा विद्यार्थीले स्वस्थ रहनु नै राम्रो प्रदर्शनको लागि अनिवार्य हुन्छ।
तनाव व्यवस्थापनमा सहयोग गर्ने
अभिभावकले विद्यार्थीलाई अनावश्यक तनावबाट जोगाउनु पर्छ। ‘तिमीले नै राम्रो गर्नैपर्छ’ जस्ता दबाब सिर्जना गर्ने शब्दहरू प्रयोग गर्नुको सट्टा ‘जसरी सकिन्छ राम्रो गर, तिमीलाई म विश्वास गर्छु’ भन्ने किसिमका शब्दहरूले विद्यार्थीलाई सकारात्मक प्रभाव पार्छ। परीक्षा मात्र जिन्दगीको अन्तिम गन्तव्य होइन भन्ने बुझाउनुपर्छ।
अध्ययन तालिका मिलाउन मद्दत गर्ने
विद्यार्थीलाई परीक्षाको तयारी गर्न सजिलो होस् भन्नका लागि अभिभावकले अध्ययन तालिका मिलाउन सहयोग गर्न सक्छन्। कुन विषयमा बढी ध्यान दिनुपर्छ, कुन विषय कति समय पढ्ने भनेर योजना बनाउन मद्दत गर्नुपर्छ।
विद्यार्थीसँग समय बिताउने
पढाइको मात्र कुरा गरेर विद्यार्थीलाई झन् तनाव नदिनु नै राम्रो हुन्छ। उनीहरूसँग सामान्य रमाइलो कुरा गर्ने, मनपर्ने खाना बनाएर खुवाउने, हल्का हिँडडुल गराउने जस्ता गतिविधिले विद्यार्थीलाई तनावमुक्त बनाउँछ।
परीक्षाका लागि सकारात्मक सोच विकास गराउने
परीक्षा भनेको एउटा अवसर हो, डराउनुपर्ने कुरा होइन भन्ने मानसिकता विद्यार्थीमा विकास गराउनु पर्छ। अभिभावकले उनीहरूको क्षमतामा विश्वास देखाउनु र उनीहरूलाई प्रोत्साहन दिनु अत्यन्त आवश्यक छ।
SEE परीक्षा विद्यार्थीहरूको शैक्षिक यात्राको एउटा महत्वपूर्ण मोड हो, तर अभिभावकको सही साथ र मार्गदर्शनले विद्यार्थीलाई सफल बनाउन सहयोग गर्छ। परीक्षाको समयमा उनीहरूसँग भावनात्मक रूपमा नजिक रहनु, सकारात्मक उर्जा दिनु, अध्ययन वातावरण तयार पार्नु र तनाव कम गर्ने उपायहरू अवलम्बन गर्नु आवश्यक छ। अभिभावकले सही सहयोग गरेमा विद्यार्थीले परीक्षा राम्रोसँग दिन सक्नेछन्।
