चितवन इन्जिनियरिङ क्याम्पस, रामपुरमा हालै सम्पन्न स्वतन्त्र विद्यार्थी युनियन (स्ववियु) निर्वाचनले ठूलो चर्चा र विवादलाई जन्म दिएको छ ।
आर्किटेक्चर विभागमा १०औं सेमेस्टरमा अध्ययनरत विद्यार्थी प्रज्वल अधिकारीले स्ववियु सभापतिमा विजय हासिल गरेका छन् । उनले स्वतन्त्र उम्मेदवारको रूपमा निर्वाचन लडेको दाबी गरेका थिए । तर, निर्वाचनको परिणामपछि माओवादी नेतृ तथा भरतपुर महानगरपालिकाकी मेयर रेणु दाहालको बधाई सन्देश र सामाजिक सञ्जालमा देखिएको प्रतिक्रियाले यो जितलाई लिएर गम्भीर प्रश्नहरू उब्जाएका छन् ।
स्वतन्त्र भनिएका अधिकारी माओवादी निकटको अनेरास्ववियु क्रान्तिकारीका उम्मेदवार हुन् कि भन्ने आशंका बढेको छ । यसले माओवादीले स्वतन्त्र शब्दको दुरुपयोग गरी विद्यार्थीहरूलाई झुक्याएको हो कि भन्ने बहस छेडिएको छ ।
प्रज्वल अधिकारीले निर्वाचनअघि सामाजिक सञ्जालमा आफ्नो उम्मेदवारी घोषणा गर्दै लेखेका थिए, "म प्रज्वल अधिकारी, आर्किटेक्चर विभाग, १०औं सेमेस्टरमा अध्ययनरत एक विद्यार्थी । यही चैत्र ५ गते हुन गइरहेको आसन्न स्वतन्त्र विद्यार्थी युनियनको निर्वाचनमा स्वतन्त्र भएर अध्यक्ष पदका लागि उम्मेदवारी दिएको जानकारी यहाँहरू सबैलाई गराउन चाहन्छु ।" उनले आफूलाई कुनै पनि राजनीतिक दलको प्रतिनिधि नभएको र विद्यार्थीहरूको हकहितका लागि स्वतन्त्र रूपमा काम गर्ने प्रतिबद्धता व्यक्त गरेका थिए ।
उनको यो भनाइले विद्यार्थीहरूमा स्वतन्त्र उम्मेदवारप्रति आकर्षण बढाएको थियो । पछिल्ला पाँच वर्ष चितवन इन्जिनियरिङ क्याम्पसमा बिताउँदा विद्यार्थीका समस्या र सम्भावनालाई नजिकबाट बुझेको दाबी गर्दै उनले आफूलाई विद्यार्थीको सच्चा आवाज बनाउने संकल्प पनि गरेका थिए ।
निर्वाचनमा उनको जितले सुरुमा स्वतन्त्र उम्मेदवारको विजयको रूपमा चर्चा पायो । तर, माओवादी नेतृ रेणु दाहालको बधाई सन्देशले उनको जीतलाई नयाँ मोड दिएको छ । रेणुले सामाजिक सञ्जालमा माओवादी अध्यक्ष प्रचण्ड र आफू लगायतसँगै प्रज्वल अधिकारीसहितको सामूहहिक फोटो राख्दै लेखेकी छिन्, "चितवन इन्जिनियरिङ क्याम्पस, रामपुरको स्ववियु निर्वाचनमा स्ववियु सभापतिमा क्रान्तिकारीका प्रज्जवल अधिकारीको प्यानल लगायत देशैभरि विजयी भएका सम्पूर्ण अनेरास्ववियु क्रान्तिकारीका विद्यार्थी साथीहरूलाई हार्दिक बधाई एवं सफल कार्यकालको शुभकामना ।"
यो सन्देशले प्रज्वलको स्वतन्त्रताको दाबीलाई शंकाको घेरामा ल्याएको छ । माओवादीको विद्यार्थी संगठन अनेरास्ववियु क्रान्तिकारीसँग उनको सम्बन्ध रहेको भनिनुले उनको स्वतन्त्र उम्मेदवारीलाई छद्म रूपमा प्रस्तुत गरिएको हो कि भन्ने प्रश्न उठेको छ ।
रेणु दाहालको यो पोस्टपछि सामाजिक सञ्जालमा माओवादीको आलोचना चर्किएको छ । धेरैले माओवादीले स्वतन्त्र उम्मेदवारको नारा दिएर विद्यार्थीहरूलाई झुक्याएको आरोप लगाएका छन् । एक प्रयोगकर्ताले लेखे, "स्वतन्त्र भन्दै निर्वाचन लड्ने, तर जितेपछि माओवादीको झण्डा बोक्ने ? यो त विद्यार्थीमाथिको ठाडो धोका हो ।" अर्का प्रयोगकर्ताले भने, "माओवादीले स्वतन्त्र शब्दको दुरुपयोग गरेर राजनीति गर्नु लज्जास्पद छ । यस्तो छलले कति दिन टिक्छ ?" यी प्रतिक्रियाहरूले माओवादीले स्वतन्त्रताको भावनालाई आफ्नो फाइदाका लागि प्रयोग गरेको आशंकालाई बल पुर्याएको छ ।
पछिल्ला वर्षहरूमा स्वतन्त्र मेयरहरू बालेन शाह, हर्क साम्पाङ र गोपी हमालको जितले राजनीतिमा स्वतन्त्रताको लहर आएको छ । यही लहरसँगै राष्ट्रिय स्वतन्त्र पार्टी (रास्वपा) ले २१ सिट जितेर संसदमा चौथो ठूलो दल बन्न सफल भएको छ । दलतन्त्रको विकल्प खोजिरहेका जनताको भावनालाई माओवादीले बुझेर स्वतन्त्र शब्दको दुरुपयोग गरेको हो कि भन्ने विश्लेषण पनि भइरहेको छ ।
यो घटनाले माओवादीले स्वतन्त्र उम्मेदवारको छद्म रूपमा आफ्ना कार्यकर्तालाई अगाडि सारेको हो कि भन्ने प्रश्न उठाएको छ । यदि यो रणनीति नै हो भने यसले विद्यार्थी राजनीतिमा पारदर्शितामाथि ठूलो प्रश्नचिह्न खडा गरेको छ । स्वतन्त्रताको नारा दिएर निर्वाचन जित्ने र पछि दल विशेषको प्रतिनिधिको रूपमा प्रस्तुत हुने प्रवृत्तिले विद्यार्थीहरूको विश्वासमाथि आघात पुग्ने खतरा छ । चितवन इन्जिनियरिङ क्याम्पसमा प्रज्वलको जितलाई माओवादीले आफ्नो संगठनको सफलताको रूपमा प्रचार गर्नुले यो आशंकालाई थप बलियो बनाएको छ ।
तर, प्रज्वल अधिकारीले स्वतन्त्र रूपमा उम्मेदवारी दिएको र जितपछि माओवादी नेताहरूसँग फोटो खिचाएर व्यक्तिगत सम्बन्ध वा कृतज्ञता मात्र प्रकट गरेको अवस्थालाई दुरूपयोग गरिएको पनि हुन सक्छ । यद्यपि, उनले अहिलेसम्म यो विवादमा आफ्नो आधिकारिक धारणा सार्वजनिक गरेका छैनन् । उनको मौनताले पनि संशयलाई थप गहिरो बनाएको छ ।
यो घटनाले विद्यार्थी राजनीतिमा पारदर्शिता र इमानदारीको महत्त्वलाई उजागर गरेको छ । स्वतन्त्र उम्मेदवारको रूपमा प्रस्तुत हुने व्यक्तिले आफ्नो पृष्ठभूमि र उद्देश्य स्पष्ट पार्नुपर्ने आवश्यकता देखिएको छ । माओवादीले यो प्रकरणमा कुनै औपचारिक प्रतिक्रिया नदिए पनि सामाजिक सञ्जालको आलोचनाले उसको रणनीतिमाथि प्रश्न उठाइरहेको छ । यदि यो नियोजित रणनीति नै हो भने यसले स्वतन्त्रताको भावनालाई कमजोर बनाउन सक्छ ।
अन्ततः, प्रज्वल अधिकारीको जित स्वतन्त्र विद्यार्थीको विजय हो वा माओवादीको रणनीतिक सफलता हो भन्ने कुरा उनको आगामी कदम र कार्यशैलीले निर्धारण गर्नेछ । विद्यार्थीहरूको हकहितका लागि उनले स्वतन्त्र रूपमा काम गर्छन् वा कुनै दलको निर्देशनमा चल्छन्, त्यो हेर्न बाँकी छ । तर, यो प्रकरणले स्वतन्त्र शब्दको दुरुपयोग र राजनीतिक छलको सम्भावनालाई लिएर गम्भीर बहस छेडेको छ । विद्यार्थीहरूले अब कुनै पनि उम्मेदवारको पृष्ठभूमि र उद्देश्यलाई गहिरिएर हेर्नुपर्ने बेला आएको छ ।
