ब्रसेल्स- रुसको आक्रामक नीति र अमेरिकी सुरक्षा संरक्षणको सम्भावित नोक्सानीसँग जुधिरहेको युरोपेली सङ्घ (इयु) ले बुधबार सदस्य राष्ट्रहरूलाई उनीहरूको सुरक्षा बलियो बनाउन सहयोग गर्ने योजनाहरूमा काम गर्ने प्रयास गर्नेछ ।
अमेरिकी राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पले नाटोमा वासिङ्टनको केन्द्रीय भूमिकामा शङ्का गर्दै र युक्रेनमा रुसप्रति पहल गर्दै युरोपलाई पुनः हतियार वृद्धि गर्ने आह्वानलाई तीव्र पारेका छन् ।
इयुका २७ देशलाई खर्च बढाउने उपकरणहरू दिने प्रयासमा ब्रसेल्सले यस महिना आठ खर्ब युरो (आठ खर्ब ७५ अर्ब डलर) सम्म परिचालन गर्न सक्ने प्रस्तावहरूको मस्यौदा प्रस्तुत गरेको छ ।
अब अधिकारीहरूले ती योजनाहरूको रुपरेखा बनाउँदै र सदस्य राष्ट्रहरूले प्रतिक्रिया जनाउनका लागि अर्को महिनादेखि सुरु हुने समय सीमा निर्धारण गरिरहेका छन् ।
“यदि युरोप युद्धबाट बच्न चाहन्छ भने युरोप युद्धका लागि तयार हुनुपर्छ”, युरोपेली आयोगका प्रमुख भोन डेर लेयनले मङ्गलबार भने, “सन् २०३० सम्म युरोपसँग बलियो युरोपेली रक्षा स्थिति हुनुपर्छ ।”
यो योजनाले राज्यहरूलाई रक्षामा धेरै बढी खर्च गर्न अनुमति दिन ब्लकको वित्तीय नियमहरू सजिलो बनाउने प्रस्ताव गरेको छ । यो यस्तो उपाय हो जसले आयोगका अनुसार चार वर्षमा छ खर्ब ५० अर्ब युरोसम्म खुला गर्न सक्छ ।
एएफपीले देखेको मस्यौदा अनुसार बुधबार प्रस्तुत गरिने श्वेतपत्रमा ब्रसेल्सले इयु देशहरूलाई अप्रिलसम्म त्यो प्रक्रिया सुरु गर्न आग्रह गर्ने तयारी गरेको थियो ।
मस्यौदाले सदस्य राष्ट्रहरूलाई इयुको केन्द्रीय बजेटद्वारा समर्थित एक खर्ब ५० अर्ब युरोसम्मको ऋण प्रदान गर्ने पहललाई ‘आपत्कालीन मामिलाका रूपमा’ स्वीकृत गर्नुपर्ने पनि बताएको छ ।
तर केही इयु देशले ब्लकलाई कोभिड महामारीबाट पुनर्प्राप्ति गर्न पम्प गरेको त्यही विशाल नगद प्रवाहको आवश्यकता छ भन्ने तर्क गरे पनि कागजपत्रले संयुक्त उधारोको ठूलो कार्यक्रमको सिफारिस गर्नबाट टाढा रहन्छ ।
– कुनै ठूलो धमाका छैन –
यस हप्ताको अन्त्यमा हुने इयु नेताहरूको शिखर सम्मेलनमा युरोपको रक्षा बलियो बनाउने कार्यसूची सबैभन्दा माथि राखिनेछ । एक महिनाभन्दा कम समयमा दोस्रो पटक उनीहरूले तत्कालै विषयलाई सम्बोधन गर्नेछन् ।
ब्रसेल्सका प्रस्तावहरू सरकारहरूद्वारा कार्यान्वयन गरिएका प्रयासहरूको एउटा अंश मात्र हुन् किनभने तिनीहरू संयुक्त राज्य अमेरिकाले अब उनीहरूको साथ नदिने सम्भावना छ भन्ने महसुससँग सहमत छन् ।
पोल्यान्ड र बाल्टिक राज्यहरूले पहिले नै आफ्नो खर्च कुल गार्हस्थ्य उत्पादन ९जिडिपी० को दुई प्रतिशतको नाटो सीमाभन्दा धेरै बढाएका छन् ।
आर्थिक महाशक्ति जर्मनीका विधायकहरूले मङ्गलबार चान्सलर हुन लागेका फ्रेडरिक मेर्जले प्रस्ताव गरेको विशाल रक्षा र पूर्वाधार खर्च प्याकेजका लागि ठूलो कदम चालेका छन् ।
इयुका एक कूटनीतिज्ञले श्वेतपत्रले ब्लकले सामना गर्ने चुनौतीको ‘खतरा र अत्यावश्यकता’ कब्जा गरेको तर कोष बढाउने तरिकाहरूमा धेरै टाढा जान नसकेको बताएका छन् । “समग्रमा कुनै ठूलो धमाका भएको छैन”, कूटनीतिज्ञले भने ।
तर अरूले यदि प्रस्तावहरू केहीले आशा गरेको भन्दा कम भए पनि इयुले हालका हप्ताहरूमा रक्षाको सम्बन्धमा अपनाउने तरिकामा अझै क्रान्ति भएको छ भनी तर्क गरेका छन् । “यो एक राम्रो सुरुआती प्रयास हो”, दोस्रो कूटनीतिज्ञले भने ।
इयुको प्रस्तावको एउटा प्रमुख अंश भनेको रुसको खतराको सामना गर्न आफ्ना सेनालाई सुसज्जित गर्नु मात्र नभई युरोपेली रक्षा कम्पनीहरूलाई लगानीले बलियो बनाउने कुरा सुनिश्चित गर्नु पनि हो ।
भोन डेर लेयनले ब्रसेल्सले देशहरूले एक खर्ब ५० अर्ब युरोको कार्यक्रम प्रयोग गरेर थप ‘संयुक्त खरिद र थप युरोपेली खरिद’ गर्न चाहेको थियो भने ।
उनले योजनाअन्तर्गत खरिद गरिएका हतियारको ६५ प्रतिशत सामग्री ‘युरोपेली मूल’ को हुनुपर्ने बताए । “यदि हामीले यी अर्बौं युरो रक्षा लगानीमा लगानी गर्यौँ भने हामीलाई युरोपमा भएको लगानीमा प्रतिफल चाहिन्छ भन्ने हाम्रा लागि महत्त्वपूर्ण छ”, उनले भने ।
