डीएसपीको मनसाय त्यो थिएन सबैलाई थाहा छ तर रास्वपालाई ‘प्रोपोगान्डा’ गर्नु छ

काठमाडौं– उच्च अदालत रुपन्देहीको आदेशको पत्र आउनासाथ प्रहरी रवि लामिछानेलाई पक्राउका निम्ति बुढानिलकण्ठ पुग्यो, शुक्रबार राती। 

प्रहरीका दुई टोली परिचालित थिए। रवि घरमा नै भएको यकिन जानकारी दिएपछि जिल्ला प्रहरी परिसरका प्रहरीसहितको टोलीले नियन्त्रणमा लिएर कानुन कार्यान्वयनको शिलशिलालाई अगाडि बढायो।

रविलाई नियन्त्रणमा लिनुअघि केही कानुनी र कागजी काम पूरा गर्नुपर्ने दायित्व प्रहरीसँग रहन्छ। तर, राष्ट्रिय स्वतन्त्र पार्टी (रास्वपा)का कोषाध्यक्ष दीपक बोहोरासहितले तयार पारेको भिडिओमा रवि आफैं प्रहरीसँग गलफत्ती गर्ने मुडमा देखिन्छन्।

उनी भन्छन्,‘पक्राउ पूर्जी दिनुस्। खोई, पक्राउ पूर्जी?’

देशको उपप्रधान तथा गृहमन्त्री दुई पटक भएका लामिछानेलाई एक उच्च स्रोतले उत्तर दिएको छ,‘मान्यवर! अदालतको आदेश कार्यान्वयनमा पूर्जी हुन्न, कागज साइन गराइन्छ।’

पक्राउका बेला नै अर्को भिडिओ पनि प्रोपोगान्डाका रुपमा बोहोराले भाइरल बनाउने कोशिश गरे। पक्राउका लागि प्रहरीका डीएसपी लामिछानेको घरमा पुगेका छन्। पक्राउमा अबरोध भएपछि उनको बोल्ने ढाँचा मिल्दैन। उनी भन्छन्,‘उहाँको अन्तिम इच्छा के छ, त्यो गर्नुहोस्।’

डीएसपीको यो भनाई रहेको भिडिओ तयार पारेका बोहोरालगायतले र्याख र्याख पार्न थाल्छन्। 

डीएसपीको मनसाय भने पक्राउ जसरी पनि गर्न आदेश छ, तर रवि लामिछाने नियन्त्रणमा जानुअघिको इच्छा के हो भन्ने आशयः थियो भन्ने सबैलाई थाहा छ। तर, यसलाई प्रोपोगान्डा बनाउने प्रयास गरियो। 

प्रोपोगान्डा भनेको सूचना, सन्देश वा विचारलाई नियोजित रूपमा फैलाउने प्रक्रिया हो, जसको उद्देश्य जनताको सोच, धारणा, भावना वा व्यवहारलाई प्रभावित गर्नु हो। 

प्रोपोगान्डा प्रायः कुनै विशेष राजनीतिक, धार्मिक, वा सामाजिक उद्देश्य पूरा गर्न प्रयोग गरिन्छ। यो राजनीतिक हिसाबमा बोहोराले फैलाउन खोजेको हर्कत रहेको निचोड सुरक्षा क्षेत्रका उपल्ला तहका पूर्वअधिकारी बताउँछन्।

प्रोपोगान्डामा अक्सर सूचना एकतर्फी हुन्छ, जसमा विपक्षी विचार वा तथ्यहरू लुकाइन्छ वा तोडमोड गरिन्छ। जनताको भावना उचाल्ने (डर, आशा, घृणा, गर्व आदि) प्रयत्न गरिन्छ।

एउटै सन्देश बारम्बार दोहोर्याएर जनमानसमा गहिरो प्रभाव पार्न खोजिन्छ। टेलिभिजन, रेडियो, पोस्टर, सामाजिक सञ्जाल, चलचित्र आदि मार्फत सन्देश फैलाइन्छ। रवि लामिछाने पक्राउ प्रकरणमा पनि त्यहि शैली अपनाएको भेटिन्छ। 

यसैबीच, लामिछानेलाई रुपन्देही जिल्लाको भैरहवा हुँदै जिल्ला प्रहरी कार्यालयको हिरासत कक्षमा शनिबार र आइतबार राखिनेछ। सोमबार भने उनलाई उच्च अदालत उपस्थित गराई त्यहाँको आदेश बमोजिम कारागार पठाइनेछ।