कांग्रेस कार्यबाहक सभापति खड्काले ओलीलाई दिएको ‘चेकमेट’को अर्थ

काठमाडौं– सरकार गठन भएका दिनदेखि नै ‘सरकार कसैले ढाल्न सक्तैन’ भनी दिनहुँ गायत्री मन्त्र पढे जस्तो भाषणको अंश बनाउने एमाले अध्यक्ष तथा प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीको पद यस पटक धरमराएको छ।

प्रमुख प्रतिपक्षी दल नेकपा माओवादी केन्द्रका अध्यक्ष पुष्पकमल दाहाल प्रचण्डले हनिमुन नै नमनाएको सरकार ढाल्ने अभ्यास जारी राखेका थिए भने बलियो गठबन्धनका निम्ति समर्थन गरेको कांग्रेसलाई फकाउनका लागि अनेक तिकडम लगाएका थिए। 

अन्ततः प्रचण्डको अदृश्य अभ्यासले ओली सरकार ढल्न सक्ने सन्निकट राजनीतिक घटनाक्रमका संकेतले देखाएको छ।

यसको संकेत नेपाली कांग्रेसका कार्यबाहक सभापति रहेका उपसभापति पूर्णबहादुर खड्काले गरेका छन्। उनले भनेका छन्,‘प्रधानमन्त्रीको कार्यशैलीबारे कांग्रेस सन्तुष्ट छैन, सभापति फर्किएपछि यसबारेमा कुराकानी हुनेछ।’

खड्काले ओलीलाई दिएको यस्तो राजनीतिक ‘चेकमेट’को गम्भिर अर्थ रहेको स्वभाविक अनुमान गर्न सकिन्छ।

कांग्रेस सभापति शेरबहादुर देउवा र उनको राजनीतिक सल्लाहकार नै ठानिएकी आरजु राणा देउवा अहिले थाइल्यान्डको बैंककमा छन्। त्यहाँ राजनीतिक विषयका गम्भिर सल्लाह भैरहेको दाबी पनि गरिन्छ। तर त्यसको स्वतन्त्र पुष्टि नभए पनि वैशाखको पहिलो साताका केही घटनाक्रमले शंकाको सुविधा दिएको छ।

एउटा सुविधा उपसभापति खड्काको भनाई हो भने अर्कोचाहिँ नेपालको राजनीतिक मामिलालाई गहिरोगरी चासो राख्ने भारतीय पक्षको गतिविधि पनि हो। 

नेपालको राजनीतिलाई हेर्ने जिम्मा पाएको भारतको गुप्तचरी संस्था रिसर्च एन्ड अनलाइसीस ‘रअ’का नेपाल प्रमुख अन्सुल बर्मा नयाँ दिल्ली पुगेर फर्किएपछि देउवाले पदाधिकारी बैठकमा नियमित चेकजाँचका लागि बैंकक जान लागेको सुनाएका थिए। तर उनको उपचार सिंगापुरमा भएकाले फलोअप बैंककमा कसरी हुन्छ भन्ने प्रश्न उठेको थियो।

देउवा र राणाको बैंकक भ्रमण भनेको निजी मात्र नभएर राजनीतिक पनि हुन सक्ने अनुमान स्वभाविक छ। अर्कातिर ओली सरकारको आयु लामो नहुन सक्ने अर्को आधार पनि छ। ओली प्रधानमन्त्री भएको १० महिना बित्दा पनि भारतले औपचारिक निम्तो नदिनुलाई शंकाका रुपमा हेर्न सकिन्छ। यसको अर्थ हो, भारतीय पक्ष खुसी छैन। 

यसको उदाहरण भारतलाई बाइपास गरी पहिलो संविधान सभाबाट बनेको तत्कालिन एमाले अध्यक्ष झलनाथ खनाल नेतृत्वको सरकार हो। 

ठूलो र बलियो रहेको माओवादीको गोप्य सहमतिमा खनाल प्रधानमन्त्री भए र चीन भ्रमण पुगे। तर भारतले औपचारिक निम्तो नदिँदा उनी जान पाएनन्। भारतको चासोबिना गठन भएको सरकार रहेका कारण त्यो ६ महिना मात्र टिक्यो, माओवादीले समेत थेग्न सकेको थिएन। अहिले कांग्रेस त्यसबेलाको माओवादीको ‘कसौटी’मा उभिएको पनि टिप्पणी हुने गरेका छन्। 

देउवा नेपाल फर्किए पछि सरकारका बारेमा के–कस्ता अवस्था आउँछन् त्यो घटनाक्रमले पुष्टि गर्ला तर अहिलेसम्म शंकाको सुविधा रहेको राजनीतिक विश्लेषकहरु बताउँछन्।